Kościół Rzymskokatolicki :: Przegląd tematu - Papież Franciszek o muzyce liturgicznej ...

Wysłany: Czw 20:07, 04 Lut 2021 Temat postu:

Papież przypomina o ważnej roli muzyki sakralnej

Na kluczowe znaczenie muzyki sakralnej w liturgii i ewangelizacji wskazał Papież w wideoprzesłaniu do uczestników rozpoczętego dziś międzynarodowego kongresu o muzyce, zorganizowanego przez Papieską Radę Kultury. Z konieczności odbywa się on w formie wirtualnej. Jego temat to „Kościół i muzyka: teksty i konteksty”.

Franciszek zauważył, że zachętę do rozwijania muzyki sakralnej znajdujemy w Piśmie Świętym. Prorok Izajasz wzywa bowiem wierzących: „Śpiewajcie Panu pieśń nową, chwałę Jego od krańców ziemi!” (Iz 42, 10).

„Jak wiadomo Biblia zainspirowała niezliczone utwory muzyczne, w tym dzieła o fundamentalnym znaczeniu dla historii muzyki. Pomyślmy o chorale gregoriańskim, Palestrinie, Bachu. Biblia zainspirowała wielką różnorodność kompozycji na pięciu kontynentach. Także różni współcześni kompozytorzy konfrontują się z tekstami sakralnymi. Wiele wspólnot kościelnych interpretowały te teksty czy to według nowych form muzycznych czy też poprzez odkrycie dawnego dziedzictwa. Muzyczna spuścizna Kościoła jest dość różnorodna i może służyć nie tylko liturgii, lecz można ją wykonywać na koncertach, w szkole i katechezie, a nawet w teatrze“ – powiedział Ojciec Święty.

Papież zauważył, że dobry muzyk zna wartość ciszy. Naprzemienne występowanie dźwięku i ciszy jest płodne, umożliwia słuchanie. W liturgii mamy słuchać Słowa Bożego, ono jest naszym zasadniczym tekstem, a kontekst stanowi wspólnota. Słowo jest źródłem sensu, oświeca i prowadzi wspólnotę na jej drodze – powiedział Franciszek, podkreślając, że muzyka może pomóc tekstom biblijnym, aby bardziej skutecznie dotarły do umysłów i serc.

Przemawiając do uczestników watykańskiego kongresu o muzyce, Franciszek odniósł się również do problemów, które w środowisku muzycznym spowodowała pandemia.

„Wiemy, że od samego początku pandemii Covid-19, aktywność na polu muzycznym została poważnie ograniczona. Myślę o wszystkich, których to dotknęło: o muzykach, których życie i praca zawodowa zostały zakłócone przez wymogi restrykcji; o tych, którzy stracili pracę i kontakty społeczne; o tych, którzy musieli radzić sobie w trudnych warunkach z koniecznymi szkoleniami, edukacją i życiem społecznym. Wielu z nich poświęciło wiele wysiłku, aby nadal służyć muzyką z nową kreatywnością. Jest to ważne zobowiązanie nie tylko dla Kościoła, ale także dla świata publicznego, dla samego środowiska, dla tych, którzy pracują w salach koncertowych i innych miejscach, gdzie muzyka służy wspólnocie. Mam nadzieję, że i ten aspekt życia społecznego będzie mógł się odrodzić, że powrócimy do śpiewania i grania, do wspólnego cieszenia się muzyką i śpiewem“ – stwierdził Ojciec Święty.

https://ekai.pl/papiez-przypomina-o-waznej-roli-muzyki-sakralnej/

Wysłany: Czw 20:03, 04 Lut 2021 Temat postu:

Papież: chorał gregoriański wzorem muzyki liturgicznej

(...)

http://www.traditia.fora.pl/papiez-franciszek-wybrany-13-marca-2013-r,153/papiez-choral-gregorianski-wzorem-muzyki-liturgicznej,16277.html

Przemówienie papieża Franciszka o muzyce liturgicznej

W swoim przemówieniu podczas spotkania z uczestnikami międzynarodowego kongresu pt. „Muzyka a Kościół: Kult a kultura w 50 lat od «Musicam sacram»” Ojciec Święty Franciszek podkreślił znaczenie muzyki w liturgii. Publikujemy polskie tłumaczenie przemówienia.

Przemówienie Ojca Świętego Franciszka, skierowane do uczestników międzynarodowego sympozjum poświęconego muzyce sakralnej

Sala Klementyńska, sobota, 4 marca 2017

Drodzy bracia i siostry,

Cieszę się, ze mogę spotkać Was wszystkich, przybyłych do Rzymu z różnych krajów, aby uczestniczyć w Sympozjum zatytułowanym „Muzyka i Kościół: kult i kultura 50 lat po Musicam sacram”, zorganizowanym przez Papieską Radę ds. Kultury oraz przez Kongregację ds. Wychowania Katolickiego, we współpracy z Papieskim Instytutem Muzyki Sakralnej oraz Papieskim Instytutem Liturgicznym św. Anzelma. Serdecznie Was pozdrawiam, począwszy od Kardynała Gianfranco Ravasiego, któremu dziękuję za wprowadzenie. Mam nadzieję, że doświadczenie spotkania i dialogu, które przeżyliście w tych dniach, we wspólnej refleksji nad muzyką liturgiczną, a w szczególności nad jej aspektami kulturowymi i artystycznymi, stanie się owocne dla wspólnot kościelnych.

Pół wieku po ukazaniu się Instrukcji Musicam sacram, sympozjum chciało pogłębić, w kontekście interdyscyplinarnym i ekumenicznym, aktualny związek między muzyką kościelną i współczesną kulturą, między repertuarem muzycznym, z którego czerpie wspólnota chrześcijańska, a panującymi trendami muzycznymi. Ogromne znaczenie miała refleksja nad formacją estetyczną oraz muzyczną czy to duchownych i osób zakonnych, czy to świeckich, zaangażowanych w życie duszpasterskie, a dokładniej w scholae cantorum.

Pierwszym dokumentem wydanym przez Sobór Watykański II była Konstytucja o liturgii Sacrosanctum Concilium. Ojcowie Soborowi doskonale wyczuwali trudności wiernych odnoszące się do uczestnictwa w liturgii, w której nie rozumieli w pełni języka, słów i znaków. Aby skonkretyzować podstawowe wytyczne Konstytucji, wydane zostały różne instrukcje, między nimi ta, dotycząca muzyki sakralnej. Od tamtej pory, choć nie powstały nowe dokumenty Magisterium na ten temat, miało miejsce kilka różnych i istotnych wypowiedzi papieskich, które ukierunkowały refleksję i zaangażowanie duszpasterskie.

Nadal pozostaje bardzo aktualnym wstęp do wspomnianej Instrukcji: «Czynność liturgiczna przybiera postać bardziej dostojną, gdy jest połączona ze śpiewem; biorą w niej udział szafarze rożnych stopni, wykonując przypadające im funkcje i lud czynnie w niej uczestniczy. Dzięki takiej postaci modlitwa nabiera szczególnego namaszczenia, tajemnica świętej liturgii, oraz jej charakter hierarchiczny i społeczny lepiej się̨ uwydatniają; dzięki zjednoczeniu w śpiewie pogłębia się̨ jedność́ serc, okazałość́ świętych obrzędów ułatwia wznoszenie myśli ku niebu, a całość́ odprawianych obrzędów jest obrazem i zapowiedzią̨ tego, co dokonuje się̨ w świętym mieście Jeruzalem» (n. 5).

Kilkukrotnie dokument, idąc za wskazówkami soborowymi, podkreśla wagę uczestnictwa całego zgromadzenia wiernych, określanego jako «czynne, świadome, pełne», i akcentuje również bardzo wyraźnie, że «podniosłość liturgicznej czynności zależy nie tyle od bardziej ozdobnej formy muzycznej, czy wspaniałości ceremonii, ile raczej od godnego i pobożnego odprawiania» (n. 11). Chodzi więc, przede wszystkim, o intensywne uczestnictwo w Tajemnicy Boga, w „teofanii”, która dokonuje się w każdej Eucharystii, w której Pan staje się obecny wśród swego ludu wezwanego do prawdziwego uczestnictwa w zbawieniu dokonywanym przez Chrystusa, umarłego i zmartwychwstałego. Czynne i świadome uczestnictwo polega więc na umiejętności głębokiego wniknięcia w tę tajemnicę, na umiejętności jej kontemplacji, adoracji i przyjęcia, na dostrzeżeniu jej sensu, w szczególności dzięki religijnej ciszy oraz «muzykalności języka, którym Pan do nas mówi» (Homilia w Domu Św. Marty, 12 grudnia 2013). To jest kierunek, w którym podąża refleksja nad odnową muzyki kościelnej i jej cennym wkładem.

W tym odniesieniu, rysuje się dwojaka misja, którą Kościół wezwany jest realizować, w szczególności poprzez tych, którzy na różne sposoby działają na tym polu. Chodzi, z jednej strony, aby chronić i waloryzować bogate i różnorodne wielowiekowe dziedzictwo; korzystając z niego współcześnie z umiarem i unikając ryzyka wizji nostalgicznej lub „archeologicznej”. Z drugiej strony, koniecznym jest sprawiać, aby muzyka kościelna i śpiew liturgiczny były „inkulturowane” we współczesne języki artystyczne i muzyczne; muszą zatem potrafić ucieleśniać i tłumaczyć Słowo Boże w pieśniach, dźwiękach, harmoniach, które poruszą serca nam współczesnych, tworząc również odpowiedni nastrój emocjonalny, który otwierał będzie na wiarę oraz pobudzał do przyjęcia i pełnego uczestnictwa w odprawianych tajemnicach.

Z pewnością spotkanie z nowoczesnością i wprowadzenie języków mówionych w liturgii, przysporzyło sporo problemów, dotyczących: języków, form i gatunków muzyki. Czasami górę wzięła swego rodzaju przeciętność, powierzchowność i banalność, na niekorzyść piękna i głębi celebracji liturgicznych. Dlatego zatem, rożnego rodzaju specjaliści z tego zakresu, muzycy i kompozytorzy, dyrygenci i chórzyści scholae cantorum, animatorzy liturgii, mogą wnieść cenny wkład w odnowę, przede wszystkim jakościową, muzyki sakralnej i śpiewu liturgicznego. Aby usprawnić ten proces, należy promować odpowiednią formację muzyczną, również wśród tych, którzy przygotowują się do kapłaństwa, w dialogu z trendami muzycznymi naszych czasów, z potrzebami różnych obszarów kulturowych oraz w podejściu ekumenicznym.

Drodzy bracia i siostry, raz jeszcze dziękuję za wasze zaangażowanie w dziedzinie muzyki sakralnej. Niech prowadzi Was Dziewica Maryja, która w Magnificat opiewała miłosierną świętość Boga. Zachęcam Was, abyście nie stracili z oczu tego istotnego celu: pomagać wspólnocie liturgicznej i ludowi Bożemu w przeżywaniu i uczestniczeniu, wszystkimi zmysłami fizycznymi i duchowymi, w Tajemnicy Boga. Muzyka sakralna i śpiew liturgiczny mają za zadanie oddawać nam istotę chwały Pana, Jego piękna, Jego świętości, która otula nas jak „świetlisty obłok”.

Proszę Was o modlitwę za mnie i z serca udzielam Wam Apostolskiego Błogosławieństwa.

https://www.liturgia.pl/Przemowienie-papieza-Franciszka-o-muzyce-liturgicznej/

Wysłany: Nie 13:20, 05 Mar 2017 Temat postu:

Papież Franciszek o muzyce liturgicznej: pomaga przekazywać Słowo Boże

Znaczenie muzyki w liturgii podkreślił Ojciec Święty, spotykając się z uczestnikami międzynarodowego kongresu pt. „Muzyka a Kościół: Kult a kultura w 50 lat od «Musicam sacram»”. Zorganizowały go Papieska Rada ds. Kultury i Kongregacja Edukacji Katolickiej przy współpracy z Papieskim Instytutem Muzyki Sakralnej i z Papieskim Instytutem Liturgicznym dokładnie w pół wieku od wydania posoborowej instrukcji o muzyce sakralnej z 5 marca 1967 r. Franciszek zwrócił uwagę, że Konstytucja o liturgii była pierwszym dokumentem Soboru Watykańskiego II. Ojcowie soborowi dobrze zdawali sobie sprawę, że wiernym trudno było uczestniczyć w liturgii, której nie znali i nie rozumieli.

Wprowadzeniu w życie wspomnianej Konstytucji służyły wydane następnie instrukcje, jedną z których jest właśnie „Musicam sacram”. Papież przypomniał wciąż aktualne słowa tego dokumentu, że śpiew liturgiczny daje bardziej radosny wyraz sprawowanym obrzędom. Posoborowa instrukcja podkreśla potrzebę czynnego, świadomego i pełnego udziału wiernych. Wskazuje zarazem, że „podniosłość liturgicznej czynności zależy nie tyle od bardziej ozdobnej formy muzycznej czy wspaniałości ceremonii, ile raczej od godnego i pobożnego odprawiania”. Kościół ma w tej dzidzinie dwojakie zadanie – zauważył Franciszek.

„Chodzi z jednej strony o to, by zachować i docenić bogate, wielokształtne dziedzictwo odziedziczone z przeszłości, wykorzystując je obecnie z równowagą i unikając ryzyka wizji nostalgicznej czy «archeologiczne». Z drugiej strony konieczne jest sprawiać, żeby muzyka sakralna i śpiew liturgiczny były w pełni «inkulturowane» w aktualne języki muzyczne i artystyczne. Muszą one być w stanie wcielić i przekazać Słowo Boże w śpiewach, dźwiękach, współbrzmieniach, które wzbudzą u ludzi nam współczesnych drganie serca. Wytworzą również właściwą atmosferę emocjonalną, która będzie prowadzić do wiary i wzbudzi otwarcie oraz pełny udział w celebrowanym misterium” – powiedział Papież.

Ojciec Święty przyznał, że „spotkanie z nowoczesnością i wprowadzenie do liturgii języków współczesnych wywołało szereg problemów, gdy chodzi o języki, formy i gatunki muzyczne”.

„Nieraz przeważyła pewna przeciętność, płytkość i banalność, ze szkodą dla piękna i siły wyrazu celebracji liturgicznych. Dlatego osoby zaangażowane na tym polu – muzycy i kompozytorzy, dyrygenci i chórzyści w «scholach cantorum», animatorzy liturgii – mogą dać cenny wkład w odnowę, przede wszystkim jakościową, muzyki sakralnej i śpiewu liturgicznego. W tym celu trzeba promować odpowiednią formację muzyczną, także tych, którzy przygotowują się do kapłaństwa. Należy to prowadzić w dialogu z nurtami muzycznymi naszych czasów, z wymogami różnych obszarów kulturowych i w postawie ekumenicznej” – zauważył Franciszek.

Radio Watykańskie