Autor Wiadomość
Teresa
PostWysłany: Pią 15:42, 06 Sty 2023   Temat postu:

Papież Benedykt XVI został pochowany w ściśle prywatnej ceremonii. Jego cyprysowa trumna została umieszczona w cynkowej trumnie, która została umieszczona w dębowej trumnie. Jego szczątki spoczywają teraz w pierwszym grobie św. Jana Pawła II.

https://www.facebook.com/watch?v=883147369565577
Teresa
PostWysłany: Czw 20:10, 05 Sty 2023   Temat postu:

Galeria zdjęć (46 zdjęć)

https://www.ekai.pl/pogrzeb-papieza-seniora-benedykta-xvi/


Pełny tekst papieskiej homilii publikujemy TUTAJ.

Homilia Franciszka na Mszy św. pogrzebowej papieża seniora Benedykta XVI
Rok: 2023
Autor: Papież Franciszek


MSZA ŚWIĘTA W DNIU POGRZEBU PAPIEŻA SENIORA BENEDYKTA XVI

HOMILIA OJCA ŚWIĘTEGO FRANCISZKA
Plac św. Piotra
Czwartek, 5 stycznia 2023 r.


„Ojcze, w Twoje ręce powierzam ducha mojego” (Łk 23, 46). To ostatnie słowa, jakie Pan wypowiedział na krzyżu; Jego ostatnie tchnienie – można by powiedzieć – zdolne potwierdzić to, co charakteryzowało całe Jego życie: nieustanne powierzanie się w ręce Jego Ojca. Ręce przebaczenia i współczucia, uzdrowienia i miłosierdzia, ręce namaszczenia i błogosławieństwa, które skłoniły Go, by oddał się również w ręce swoich braci. Pan, otwarty na historie, które napotkał podczas drogi, pozwolił się wygładzić przez wolę Bożą, biorąc na swoje barki wszystkie konsekwencje i trudności Ewangelii, aż zobaczył swoje ręce przebite z miłości: „zobacz moje ręce”, powiedział do Tomasza (J 20, 27), i mówi to do każdego z nas: „zobacz moje ręce”. Zranione ręce, które wychodzą na spotkanie i nie przestają się ofiarowywać, abyśmy poznali miłość, jaką Bóg ma ku nam (por. 1 J 4, 16) [1].

„Ojcze, w Twoje ręce powierzam ducha mojego” – to zaproszenie i program życia, który inspiruje i chce kształtować jak garncarz (por. Iz 29, 16) serce pasterza, aż do wzbudzenia w nim tych samych uczuć, jakie żywił Jezus Chrystus (por. Flp 2, 5). Wdzięczne oddanie się na służbę Panu i Jego Ludowi, które rodzi się z przyjęcia całkowicie darmowego daru: „Należysz do Mnie (…) należysz do nich” – szepce Pan; „Jesteś w moich dłoniach i właśnie dzięki temu znajdujesz się w rozległej przestrzeni mojej miłości. Pozostań w moich rękach i oddaj Mi twoje” [2]. Jest to wyrozumiałość Boga i Jego bliskość zdolna do oddania się w kruche ręce uczniów, aby nakarmić swój lud i powiedzieć wraz z Nim: bierzcie i jedzcie, bierzcie i pijcie, to jest moje ciało, które za was będzie wydane (por. Łk 22, 19). Całkowite synkatabasis Boga.

Modlitewne poświęcenie się, które kształtuje się i doskonali w milczeniu wśród rozdroży i sprzeczności, z którymi musi się zmierzyć pasterz (por. 1 P 1, 6-7) oraz ufne zaproszenie do prowadzenia trzody (por. J 21, 17). Podobnie jak Mistrz, dźwiga na swoich barkach trudy wstawiennictwa i wyniszczenie namaszczenia za swój lud, zwłaszcza tam, gdzie dobroć musi walczyć i bracia widzą, że ich godność jest zagrożona (por. Hbr 5, 7-9). W tym spotkaniu wstawienniczym, Pan rodzi łagodność zdolną do zrozumienia, przyjęcia, ożywienia nadziei i stawania ponad nieporozumieniami, które to może wywołać. Niewidzialna i nieuchwytna ufność, która rodzi się ze świadomości, w czyich rękach pokłada się zaufanie (por. 2 Tm 1, 12). Modlitewna i adoracyjna ufność, zdolna do odczytywania działań pasterza i dostosowywania jego serca i decyzji do czasów Bożych [por. J 21, 18]: „Paść znaczy kochać, a kochać znaczy być gotowym także na cierpienie. Kochać znaczy: dawać owcom prawdziwe dobro, pokarm prawdy Bożej, słowa Bożego, pokarm obecności Boga”[3].

I także poświęcenie się wspierane przez pociechę Ducha Świętego, która zawsze poprzedza go w misji: w żarliwym dążeniu do przekazywania piękna i radości Ewangelii (por. Adhort. apost. Gaudete et exsultate, 57), w owocnym świadectwie tych, którzy jak Maryja trwają na wiele sposobów u stóp krzyża, w tym bolesnym, ale niezachwianym pokoju, który ani nie napada, ani nie podporządkowuje; oraz w nieustępliwej, ale cierpliwej nadziei, że Pan spełni swoją obietnicę, jak obiecał naszym ojcom i swoim potomkom na wieki (por. Łk 1, 54-55).

My również, mocno przywiązani do ostatnich słów Pana i do świadectwa, które naznaczyło jego życie, chcemy jako wspólnota kościelna pójść jego śladami i powierzyć naszego brata w ręce Ojca: niech te ręce miłosierdzia znajdą jego lampę zapaloną olejem Ewangelii, którą rozkrzewiał i której był świadkiem podczas swego życia (por. Mt 25, 6-7).

Św. Grzegorz Wielki, pod koniec Reguły pasterskiej, zapraszał i napominał przyjaciela do ofiarowania mu tego duchowego towarzyszenia: „Proszę cię, byś mnie wśród niebezpieczeństw tego życia podtrzymywał deską twej modlitwy, aby podniosła mnie ręka twej zasługi, ponieważ mój własny ciężar mnie pogrąża” (40). Jest to świadomość Pasterza, że nie może udźwignąć sam tego, czego w rzeczywistości nigdy nie mógłby udźwignąć sam i dlatego umie powierzyć siebie na modlitwie i w trosce o powierzony mu lud [4]. To właśnie wierny Lud Boży, który zgromadzony, towarzyszy i powierza życie tego, który był jego pasterzem. Jak kobiety z Ewangelii przy grobie, jesteśmy tutaj z wonnościami wdzięczności i namaszczeniem nadziei, aby jeszcze raz okazać mu miłość, która nie ginie; chcemy to uczynić z tym samym namaszczeniem, mądrością, łagodnością i oddaniem, jakimi potrafił obdarowywać przez lata. Chcemy wspólnie powiedzieć: „Ojcze, w Twoje ręce powierzamy jego ducha”.

Benedykcie, wierny przyjacielu Oblubieńca, niech twoja radość będzie doskonała, gdy będziesz słyszał ostatecznie i na zawsze Jego głos!

PRZYPISY:

1.Por. BENEDYKT XVI, Enc. Deus caritas est, 1.
2.Por. TENŻE, Homilia podczas Mszy św. Krzyżma w Wielki Czwartek (13.04.2006): LꞌOsservatore Romano, wyd. polskie, n. 5 (283)/2006, s. 11.
3.TENŻE, Homilia podczas Mszy św. inauguracji pontyfikatu (24 kwietnia 2005): LꞌOsservatore Romano, wyd. polskie, n. 6 (274)/2005, s. 11.
4. Por. tamże.

https://www.ekai.pl/dokumenty/homilia-franciszka-na-mszy-sw-pogrzebowej-papieza-seniora-benedykta-xvi/
Teresa
PostWysłany: Czw 20:04, 05 Sty 2023   Temat postu:

Pogrzeb papieża seniora Benedykta XVI

Image

Benedykcie, wierny przyjacielu Oblubieńca, niech twoja radość będzie doskonała, gdy będziesz słyszał ostatecznie i na zawsze Jego głos! – tymi słowy Franciszek zakończył swe kazanie podczas Mszy św. pogrzebowej na placu św. Piotra za duszę śp. papieża seniora Benedykta XVI, który kierował Kościołem w latach 2005-2013. Dodał, że jak kobiety z Ewangelii przy grobie Jezusa, „jesteśmy tutaj z wonnościami wdzięczności i namaszczeniem nadziei”, aby „jeszcze raz okazać” miłość Benedyktowi XVI, który zmarł w wieku 95 lat 31 grudnia 2022 r. w klasztorze Mater Ecclesiae w Ogrodach Watykańskich.

W pogrzebie pod przewodnictwem papieża Franciszka, uczestniczyło 120 kardynałów, ponad 400 biskupów i 3700 kapłanów z całego świata, a także sto tysięcy wiernych zgromadzonych na placu św. Piotra w Watykanie.

Wczoraj wieczorem po zamknięciu bazyliki św. Piotra ciało Benedykta XVI zostało złożone do cyprysowej trumny. Zgodnie z tradycją znalazły się w niej paliusze, które nosił zmarły papież jako metropolita Monachium i Rzymu, monety i medale z czasów jego pontyfikatu w latach 2005-2013 oraz rogito, czyli zamknięty w metalowej tubie tekst, w którym pokrótce została opisana jego papieska posługa. Został on odczytany po łacinie i następnie podpisany przez obecnych. Następnie prywatny sekretarz papieża seniora i mistrz ceremonii papieskich zakryli twarz Zmarłego woalem.

Przed Mszą pogrzebową o godz. 7.00 rano w bazylice św. Piotra w małym gronie miał miejsce obrzęd zamknięcia trumny. Wzięli w nim udział m.in. mistrz ceremonii papieskich, prał. Diego Ravelli, kamerling Kościoła, kard. Kevin Farrell, archiprezbiter Bazyliki św. Piotra, kard. Mauro Gambetti, kilku kardynałów i prywatny sekretarz zmarłego papieża seniora, abp Georg Gänswein.

Przed godz. 9.00 trumnę z ciałem Benedykta XVI w procesji wniesiono na plac św. Piotra i złożono przed ołtarzem, w którego tle wisiał wizerunek zmartwychwstałego Chrystusa. Na placu rozległy się oklaski. Mistrz ceremonii papieskich i sekretarz papieża seniora położyli na trumnie księgę Ewangelii. Rozpoczęła się modlitwa różańcowa, podczas której rozważano „tajemnice bolesne”.

Image

Eucharystię rozpoczął śpiew „Requiem aeternam dona ei, Domine” („Wieczny odpoczynek racz mu dać, Panie”). W tym czasie z bazyliki na plac szła długa procesja kardynałów i patriarchów katolickich Kościołów wschodnich. Papież Franciszek poprowadził Liturgię Słowa, natomiast Liturgię Eucharystyczną – kard. Giovanni Battista Re, dziekan Kolegium Kardynalskiego.

Swą homilię papież Franciszek oparł na słowach, jakie umierający Jezus wypowiedział na krzyżu: „Ojcze, w Twoje ręce powierzam ducha mojego” (Łk 23, 46). Podkreślił, że były one jakby „Jego ostatnim tchnieniem”, potwierdzającym to, „co charakteryzowało całe Jego życie: nieustanne powierzanie się w ręce Jego Ojca”. Były to „ręce przebaczenia i współczucia, uzdrowienia i miłosierdzia, namaszczenia i błogosławieństwa, które skłoniły Go, by oddał się również w ręce swoich braci”. Te „zranione ręce wychodzą na spotkanie i nie przestają się ofiarowywać, abyśmy poznali miłość, jaką Bóg ma ku nam” – powiedział Ojciec Święty.

Zwrócił uwagę, że słowa te „są również zaproszeniem i programem życia, który inspiruje i chce kształtować jak garncarz serce pasterza aż do wzbudzenia w nim tych samych uczuć, jakie żywił Jezus Chrystus”. Oznaczają „wdzięczne oddanie się na służbę Panu i Jego Ludowi, które rodzi się z przyjęcia całkowicie darmowego daru” – mówił dalej papież. Zauważył, że te ostatnie słowa Ukrzyżowanego wskazują na pozostawanie i trwanie w rękach Boga oraz na oddanie Mu własnych rąk. „Jest to wyrozumiałość Boga i Jego bliskość zdolna do oddania się w kruche ręce uczniów, aby nakarmić swój lud” – zaznaczył Franciszek.

Wspomniał o modlitewnym oddaniu się, które kształtuje się i doskonali w milczeniu między – z jednej strony – rozdrożami i sprzecznościami, z którymi musi się zmierzyć pasterz, a ufnym zaproszeniem do prowadzenia trzody z drugiej strony. Wskazał też na oddanie się w żarliwym dążeniu do przekazywania piękna i radości Ewangelii.

Image

Zauważył, że „my również, mocno przywiązani do ostatnich słów Pana i do świadectwa, które naznaczyło Jego życie, chcemy jako wspólnota kościelna pójść Jego śladami i powierzyć naszego brata w ręce Ojca: niech Jego miłosierne ręce znajdą jego lampę zapaloną olejem Ewangelii, którą rozkrzewiał i której był świadkiem podczas swego życia”.

Franciszek przywołał też słowa św. Grzegorza Wielkiego, który zapraszał i zachęcał do duchowego towarzyszenia mu. Była to świadomość Pasterza, że nie może udźwignąć sam tego brzemienia i dlatego umie zdać się na modlitwę i na troskę o powierzony mu lud. To właśnie wierny Lud Boży, który zgromadzony, towarzyszy i powierza życie tego, który był jego pasterzem.

„Jak kobiety z Ewangelii przy grobie – mówił papież – jesteśmy tutaj z wonnościami wdzięczności i namaszczeniem nadziei, aby jeszcze raz okazać mu miłość, która nie ginie; chcemy to uczynić z tym samym namaszczeniem, mądrością, łagodnością i oddaniem, jakimi potrafił obdarowywać przez lata. Chcemy wspólnie powiedzieć: «Ojcze, w Twoje ręce powierzamy jego ducha»”.

„Benedykcie, wierny przyjacielu Oblubieńca, niech twoja radość będzie doskonała w ostatecznym słuchaniu i na zawsze Jego głosu!” – zakończył swą homilię papież Franciszek.

W modlitwie wiernych modlono się m.in. za „emerytowanego papieża Benedykta, który zasnął w Panu”, aby „wieczny Pasterz przyjął go w swoim królestwie światła i pokoju”.

Po Komunii św. odbył się obrzęd ostatniego pożegnania. Franciszek odmówił modlitwę, powierzającą zmarłego Bogu, zaś kard. Re pokropił wodą święconą i okadził trumnę z ciałem Benedykta. W tym czasie Chór Kaplicy Sykstyńskiej śpiewał „Credo quod Redemptor meus vivit” (Wierzę, że mój Odkupiciel żyje), a następnie wszyscy: „In paradisum deducant te Angeli” (Niech Aniołowie zawiodą Cię do raju).

Image

W tłumie zgromadzonych ktoś wzniósł okrzyki: „Santo subito”, co nagrodzono oklaskami. Pojawił się także transparent z takim napisem, jak i transparenty w języku niemieckim: „Benedykcie XVI dziękujemy”. Po śpiewie „Magnificat” trumnę procesjonalnie wniesiono bo bazyliki. Benedykta XVI żegnały oklaski i okrzyki „Benedetto”. Kondukt zatrzymał się przy papieżu Franciszku, który pobłogosławił trumnę z ciałem swego poprzednika, dotknął jej i skłonił przed nią głowę.

Image

W niewielkim gronie prywatnym trumna zostanie złożona do grobu w Grotach Watykańskich, w którym wcześniej, do czasu swych beatyfikacji, spoczywali papieże: Jan XXIII (w latach 1963-2000) i Jan Paweł II (od 2005 do 2011 roku).

W pogrzebie Benedykta XVI wzięło udział kilkunastu polskich biskupów m.in. przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski, abp Stanisław Gądecki, prymas Polski, abp Wojciech Polak, metropolita warszawski, kard. Kazimierz Nycz, metropolita krakowski, abp Marek Jędraszewski oraz jego poprzednik, kard. Stanisław Dziwisz.

Obecne były dwie oficjalne delegacje państwowe: Włoch, z prezydentem Sergio Mattarellą i Niemiec, z prezydentem Frankiem Walterem Steinmeierem. Przybyli także m.in.: prezydent Polski, Andrzej Duda, premier polskiego rządu, Mateusz Morawiecki, była królowa Hiszpanii Zofia, para królewska Belgii: Filip i Matylda, prezydent Portugalii, Marcelo Rebelo de Sousa, prezydent Węgier Katalin Novák oraz premier węgierskiego rządu Viktor Orbán.

Nie zabrakło licznych przedstawicieli Kościołów chrześcijańskich. Przyjechali metropolici Emmanuel z Chalcedonu i Polikarp z Włoch z ramienia Ekumenicznego Patriarchatu Konstantynopola, zwierzchnika Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego Cyryla, metropolita Antonii, przewodniczący Wydziału Zewnętrznych Stosunków Kościelnych Patriarchatu Moskiewskiego, biskupi z wielu Kościołów prawosławnych Europy, Ameryki i Azji. Obecny był także moderator Centralnego Komitetu Światowej Rady Kościołów, bp Heinrich Bedford-Strohm.

Wspólnoty religijne Włoch reprezentowali m. in. prezes Związku Żydów Włoskich, Noemi Di Segni oraz wiceprzewodniczący Włoskiej Islamskiej Wspólnoty Religijnej, mufti Yahya Pallavicini.

W liturgii kapłani używali czerwonych szat liturgicznych, których – w odróżnieniu od fioletowych, jakie od Soboru Watykańskiego II towarzyszą każdemu pogrzebowi – Kościół używa w czasie Mszy św. pogrzebowej za zmarłych papieży.

https://www.ekai.pl/pogrzeb-papieza-seniora-benedykta-xvi/
Teresa
PostWysłany: Czw 19:57, 05 Sty 2023   Temat postu:

Watykan ujawnił rogito – mówi o walce Benedykta XVI z pedofilią w Kościele

Image

Rogito – zamknięty w metalowej tubie dokument opisujący pontyfikat papieża seniora Benedykta XVI – oddaje hołd jego wysiłkom w walce z wykorzystywaniem seksualnym nieletnich przez duchownych. W dokumencie, włożonym w środę 4 stycznia wieczorem do trumny z ciałem Zmarłego, napisano: „Z determinacją walczył [on] z przestępstwami popełnianymi przez przedstawicieli duchowieństwa wobec nieletnich i osób bezbronnych oraz wzywał Kościół do nawrócenia, modlitwy, pokuty i oczyszczenia”.

Watykan ujawnił tekst 5 bm. rano na kilka godzin przed rozpoczęciem Mszy św. za zmarłego papieża seniora. W dokumencie nazywanym „Rogito”, czytamy dalej, że Zmarły pozostawił po sobie bogatą spuściznę pism i badań nad podstawowymi prawdami wiary jako teolog o uznanym autorytecie. Dokument wyraża też uznanie dla zaangażowania papieża w walce z relatywizmem i z „coraz powszechniejszym de facto ateizmem”.

Przypomniano też, że podczas swojego pontyfikatu Benedykt XVI postawił w „centrum Boga i wiarę, a dzięki wydaniu trzech książek o Jezusie z Nazaretu pomógł wszystkim poznać Jezusa Chrystusa”.

W dokumencie czytamy następnie, że Zmarły promował dialog z anglikanami, Żydami i wyznawcami innych religii. Ponadto wznowił kontakt z księżmi z Bractwa Kapłańskiego św. Piusa X.

Rogito szczegółowo cytuje łacińskie oświadczenie o rezygnacji z urzędu z 11 lutego 2013 r. oraz podsumowuje prawie ośmioletni okres pełnienia funkcji papieża seniora słowami: „Ostatnie lata życia spędził w Watykanie w klasztorze Mater Ecclesiae, oddając się modlitwie i medytacji”.

Na koniec w dokumencie zapisano po łacinie daty jego życia i panowania. W polskim tłumaczeniu ostatnie zdania brzmią: „Ciało Pontifexa Maximusa Benedykta XVI żyło 95 lat, 8 miesięcy i 15 dni. Przewodniczył Kościołowi powszechnemu przez 7 lat, 10 miesięcy i 9 dni, od 19 kwietnia 2005 r. do 28 lutego 2013 r. Obyś żył wiecznie w Chrystusie, Ojcze Święty!”

https://www.ekai.pl/rogito-m-in-o-zaangazowaniu-benedykta-w-walke-z-naduzyciami/

Pełna treść Rogito jest dostępna TUTAJ.

Rogito – dokument opisujący życie i dokonania Benedykta XVI

W świetle Chrystusa zmartwychwstałego 31 grudnia Roku Pańskiego 2022 o godzinie 9.34 rano, gdy kończył się rok i gdy byliśmy gotowi śpiewać dziękczynny hymn Te Deum [Ciebie, Boga, wysławiamy] za liczne dobra, których udzielił nam Pan, umiłowany emerytowany Pasterz Kościoła Benedykt XVI odszedł z tego świata do Ojca. Cały Kościół wraz z Ojcem Świętym Franciszkiem towarzyszył modlitewnie Jego odejściu.

Benedykt XVI był 265. papieżem. Pamięć o nim trwa w sercu Kościoła i całej ludzkości.

Joseph Aloisius Ratzinger, wybrany na papieża 19 kwietnia 2005, urodził się w Marktl am Inn na terenie diecezji pasawskiej (Niemcy), 16 kwietnia 1927. Jego ojciec był komisarzem żandarmerii i pochodził z rodziny rolników z Dolnej Bawarii, ich warunki ekonomiczne były raczej skromne. Matka była córką rzemieślników z Rimstingu nad jeziorem Chiem, a przed zamążpójściem pracowała jako kucharka w różnych miejscach.

Spędził swe dzieciństwo i wiek dojrzewania w Traunsteinie – miasteczku koło granicy z Austrią, około 30 kilometrów od Salzburga, gdzie otrzymał swą formację chrześcijańską, ludzką i kulturalną.

Czas jego młodości nie był łatwy. Wiara i wychowanie w jego rodzinie przygotowały go do twardego doświadczenia problemów związanych z reżymem nazistowskim, gdy poznał klimat silnej wrogości wobec Kościoła katolickiego w Niemczech. W tej złożonej sytuacji odkrył piękno i prawdę wiary w Chrystusa.

Od 1946 do 1951 kształcił się w Wyższej Szkole Filozofii i Teologii we Fryzyndze i na Uniwersytecie Monachijskim. 29 czerwca 1951 przyjął święcenia kapłańskie, rozpoczynając w następnym roku swą działalność dydaktyczną w tejże Szkole we Fryzyndze. Następnie był profesorem w Bonn, Münster, Tybindze i Ratyzbonie.

W 1962 został oficjalnym ekspertem Soboru Watykańskiego II jako asystent kardynała Josepha Fringsa. 25 marca 1977 papież Paweł VI mianował go arcybiskupem Monachium i Fryzyngi a sakrę biskupią przyjął on 28 maja tegoż roku. Jako swoje hasło biskupie wybrał słowa „Cooperatores Veritatis” [Współpracownicy Prawdy].

Papież Montini mianował i ogłosił go publicznie kardynałem z tytułem Najświętszej Maryi Pocieszycielki w Tiburtino na konsystorzu 27 czerwca 1977.

25 listopada 1981 Jan Paweł II mianował go prefektem Kongregacji Nauki Wiary; 15 lutego następnego roku zrzekł się duszpasterskiego zarządzania archidiecezją Monachium i Fryzyngi.

6 listopada 1998 został mianowany wicedziekanem Kolegium Kardynalskiego a 30 listopada 2002 stał się dziekanem, otrzymując tytuł Kościoła Podmiejskiego Ostii.

W piątek 8 kwietnia 2005 przewodniczył Mszy świętej pogrzebowej za Jana Pawła II na Placu św. Piotra.

Kardynałowie, zgromadzeni na konklawe, wybrali go 19 kwietnia 2005 papieżem i przyjął on imię Benedykt XVI. Z Loggii Błogosławieństw ukazał się jako „pokorny pracownik Winnicy Pańskiej”. W niedzielę 24 kwietnia 2005 uroczyście rozpoczął swą posługę Piotrową.

Benedykt XVI umieścił w centrum swego pontyfikatu zagadnienie Boga i wiary, w ciągłym poszukiwaniu oblicza Pana Jezusa Chrystusa i pomagając wszystkim w poznaniu Go, zwłaszcza dzięki ogłoszeniu dzieła „Jezus z Nazaretu” w trzech tomach. Obdarzony rozległą i głęboką wiedzą biblijną i teologiczną miał niezwykłą zdolność opracowywania syntez rozjaśniających główne tematy doktrynalne i duchowe, jak również kluczowe zagadnienia życia Kościoła i kultury współczesnej.

Wspierał z powodzeniem dialog z anglikanami, z Żydami i przedstawicielami innych religii; przywrócił też kontakty z kapłanami z Bractwa św. Piusa X.

Rankiem 11 lutego 2013, podczas konsystorza zwołanego w celu podjęcia zwykłych decyzji w sprawie trzech kanonizacji, po głosowaniu kardynałów, Papież złożył następujące oświadczenie po łacinie:

«Bene conscius sum hoc munus secundum suam essentiam spiritualem non solum agendo et loquendo exerceri debere, sed non minus patiendo et orando. Attamen in mundo nostri temporis rapidis mutationibus subiecto et quaestionibus magni ponderis pro vita fidei perturbato ad navem Sancti Petri gubernandam et ad annuntiandum Evangelium etiam vigor quidam corporis et animae necessarius est, qui ultimis mensibus in me modo tali minuitur, ut incapacitatem meam ad ministerium mihi commissum bene administrandum agnoscere debeam. Quapropter bene conscius ponderis huius actus plena libertate declaro me ministerio Episcopi Romae, Successoris Sancti Petri, mihi per manus Cardinalium die 19 aprilis MMV commisso renuntiare ita ut a die 28 februarii MMXIII, hora 20, sedes Romae, sedes Sancti Petri vacet et Conclave ad eligendum novum Summum Pontificem ab his quibus competit convocandum esse».

W czasie ostatniej audiencji ogólnej tego pontyfikatu 27 lutego 2013, dziękując wszystkim i każdemu również za szacunek i zrozumienie, z jakimi przyjęto jego decyzję, zapewnił: „Nadal będę towarzyszył drodze Kościoła modlitwą i refleksją, tym oddaniem się Panu i Jego Oblubienicy, którym próbowałem żyć po dziś dzień i którym chciałbym żyć zawsze”.

Po krótkim pobycie w rezydencji w Castel Gandolfo przeżył ostatnie lata swego życia w Watykanie, w klasztorze Mater Ecclesiae, poświęcając się modlitwie i medytacji.

Doktrynalne nauczanie Benedykta XVI zawiera się w trzech encyklikach „Deus caritas est” (25 grudnia 2005), „Spe salvi” (30 listopada 2007) i „Caritas in veritate” (29 czerwca 2009). Pozostawił Kościołowi cztery adhortacje apostolskie, liczne konstytucje apostolskie, listy apostolskie, jak również katechezy głoszone podczas audiencji ogólnych i wystąpienia, łącznie z tymi wygłoszonymi podczas dwudziestu czterech podróży apostolskich odbytych na całym świecie.

W obliczu coraz bardziej szerzących się relatywizmu i ateizmu praktycznego w 2010 na mocy motu proprio „Ubicumque et semper” ustanowił Papieską Radę Rozkrzewiania Nowej Ewangelizacji, której w styczniu 2013 przekazał kompetencje w dziedzinie katechezy.

Walczył z mocą z przestępstwami popełnianymi przez przedstawicieli duchowieństwa wobec małoletnich lub osób bezradnych, nawołując nieustannie Kościół do nawrócenia, modlitwy, pokuty i oczyszczenia.

Jako teolog o uznanym autorytecie pozostawił bogate dziedzictwo nauk i badań w zakresie podstawowych prawd wiary.

CIAŁO BENEDYKTA XVI NAJWYŻSZEGO KAPŁANA

ŻYŁ 95 LAT, 8 MIESIĘCY, 15 DNI

PRZEWODNICZYŁ KOŚCIOŁOWI POWSZECHNEMU 7 LAT, 10 MIESIĘCY, 9 DNI

OD 19 KWIETNIA ROKU PAŃSKIEGO 2005 DO 28 LUTEGO ROKU PAŃSKIEGO 2013

ZMARŁ 31 GRUDNIA ROKU PAŃSKIEGO 2022.

Żyj w Chrystusie, Ojcze Święty!

Rok: 2023[/b]

https://www.ekai.pl/dokumenty/rogito-dokument-opisujacy-zycie-i-dokonania-benedykta-xvi/
Teresa
PostWysłany: Czw 19:40, 05 Sty 2023   Temat postu:

Papież: Ojcze w Twoje ręce powierzamy jego ducha

Image

Benedykcie, wierny przyjacielu Oblubieńca, niech twoja radość będzie doskonała, gdy będziesz słyszał ostatecznie i na zawsze Jego głos! – powiedział Franciszek podczas Mszy pogrzebowej swego poprzednika. Zaznaczył, że podczas tej liturgii wspólnota kościelna chce powierzyć swego brata w ręce Ojca. Niech te ręce miłosierdzia znajdą jego lampę płonącą olejem Ewangelii, którą rozkrzewiał i której był świadkiem podczas swego życia – powiedział Ojciec Święty.

W homilii podjął rozważanie nad postawą pasterza. Oparł się na fragmencie Ewangelii wybranym na ten pogrzeb. Opisuje on śmierć Jezusa na krzyżu, Jego oddanie się w ręce Ojca.

„«Ojcze, w Twoje ręce powierzam ducha mojego» – to zaproszenie i program życia, który inspiruje i chce kształtować jak garncarz (por. Iz 29, 16) serce pasterza, aż do wzbudzenia w nim tych samych uczuć, jakie żywił Jezus Chrystus (por. Flp 2, 5). Wdzięczne oddanie się na służbę Panu i Jego Ludowi, które rodzi się z przyjęcia całkowicie darmowego daru: «Należysz do Mnie (...) należysz do nich» – szepce Pan; «Jesteś w moich dłoniach i właśnie dzięki temu znajdujesz się w rozległej przestrzeni mojej miłości. Pozostań w moich rękach i oddaj Mi twoje». Jest to wyrozumiałość Boga i Jego bliskość zdolna do oddania się w kruche ręce uczniów, aby nakarmić swój lud i powiedzieć wraz z Nim: bierzcie i jedzcie, bierzcie i pijcie, to jest moje ciało, które za was będzie wydane (por. Łk 22, 19).“

Franciszek zauważył, że poświęcenie pasterza wyraża się również w jego modlitwie. Kształtuje się ono i doskonali w milczeniu wśród rozdroży i sprzeczności, z którymi musi się zmierzyć.

„Podobnie jak Mistrz, dźwiga na swoich barkach trudy wstawiennictwa i wyniszczenie namaszczenia za swój lud, zwłaszcza tam, gdzie dobroć musi walczyć i bracia widzą, że ich godność jest zagrożona (por. Hbr 5, 7-9). W tym spotkaniu wstawienniczym, Pan rodzi łagodność zdolną do zrozumienia, przyjęcia, ożywienia nadziei i stawania ponad nieporozumieniami, które to może wywołać. Niewidzialna i nieuchwytna ufność, która rodzi się ze świadomości, w czyich rękach pokłada się zaufanie (por. 2 Tm 1, 12). Modlitewna i adoracyjna ufność, zdolna do odczytywania działań pasterza i dostosowywania jego serca i decyzji do czasów Bożych [por. J 21, 18]: «Paść znaczy kochać, a kochać znaczy być gotowym także na cierpienie. Kochać znaczy: dawać owcom prawdziwe dobro, pokarm prawdy Bożej, słowa Bożego, pokarm obecności Boga» .“

Nawiązując do „Reguły pasterskiej” Grzegorza Wielkiego, Franciszek zauważył, że pasterz potrzebuje też duchowego wsparcia. Wie, że sam nie może udźwignąć tego, co zostało mu powierzone i dlatego umie powierzyć się modlitwie innych.

„To właśnie zgromadzony tu wierny Lud Boży towarzyszy i powierza życie tego, który był jego pasterzem. Jak kobiety z Ewangelii przy grobie, jesteśmy tutaj z wonnościami wdzięczności i namaszczeniem nadziei, aby jeszcze raz okazać mu miłość, która nie ginie; chcemy to uczynić z tym samym namaszczeniem, mądrością, łagodnością i oddaniem, jakimi potrafił obdarowywać przez lata. Chcemy wspólnie powiedzieć: «Ojcze, w Twoje ręce powierzamy jego ducha».“

https://www.vaticannews.va/pl/papiez/news/2023-01/papiez-ojcze-w-twoje-rece-powierzamy-jego-ducha.html
Teresa
PostWysłany: Śro 23:20, 04 Sty 2023   Temat postu:

Ostatnie pożegnanie z Benedyktem XVI

Image

Dziś ostatnia okazja, by pomodlić się przy ciele Benedykta XVI. Jutro papież senior zostanie pochowany w grotach watykańskich. Pielgrzymów wciąż przybywa, również spoza Włoch. Większość pozostanie w Rzymie też na pogrzeb.

Według danych Żandarmerii Watykańskiej liczba wiernych, którzy wczoraj do godz. 19, kiedy zamknięta została Bazylika św. Piotra, przyszli pożegnać się z Benedyktem XVI, przekroczyła już 135 tys.

Galeria zdjęć (11 zdjęć)

(...)

https://www.ekai.pl/ostatnie-pozegnanie-z-benedyktem-xvi/
Teresa
PostWysłany: Śro 10:49, 04 Sty 2023   Temat postu:

Jak będzie wyglądał pogrzeb Benedykta XVI?

Image

W środę wieczorem ciało Benedykta XVI zostanie złożone w cyprysowej trumnie – poinformował Matteo Bruni, dyrektor Biura Prasowego Stolicy Apostolskiej. Znajdą się w niej również watykańskie monety i medale wybite w czasie pontyfikatu Benedykta XVI w latach 2005-2013, jego paliusz i tzw. rogito, czyli tekst opisujący pokrótce jego pontyfikat.

W dniu pogrzebu, 5 stycznia, trumna zostanie wyniesiona na plac św. Piotra o godz. 8.50. Rozpocznie się wówczas odmawianie różańca.

O 9.30 Mszy św. pogrzebowej przewodniczyć będzie kard. Giovanni Battista Re, dziekan Kolegium Kardynalskiego. Natomiast papież Franciszek wygłosi homilię i poprowadzi ryt ostatniego pożegnania, obejmujący pokropienie wodą święconą i okadzenie trumny z ciałem papieża seniora.

Po Mszy św. odbędzie się złożenie trumny do grobu w Grotach Watykańskich, tego samego, w którym w latach 1963-2000 spoczywał św. Jan XXIII, a w latach 2005-2011 – św. Jan Paweł II.

Rytuał pogrzebowy rozpocznie się od owinięcia trumny wstęgą z pieczęciami Kamery Apostolskiej, Domu Papieskiego i Urzędu Papieskich Nabożeństw Liturgicznych. Cyprysowa trumna zostanie następnie umieszczona w trumnie cynkowej, która również będzie opieczętowana, a ta z kolei w trumnie drewnianej. Samo złożenie trumny do grobu nie będzie transmitowane w telewizji, gdyż jest to ceremonia prywatna.

Pogrzeb Benedykta XVI „z grubsza powiela pogrzeb papieża”, stwierdził Bruni. Dodał, że zabraknie jedynie niektórych elementów, takich jak końcowe modlitwy błagalne Kościoła Rzymu i Kościołów Wschodnich, odnoszące się do zgonu czynnego papieża.

https://www.ekai.pl/jak-bedzie-wygladal-pogrzeb-benedykta-xvi/



Modlitwy i czytania z Mszy pogrzebowej papieża emeryta Benedykta XVI

Watykan wydał książeczkę z mszami pogrzebowymi papieża emeryta Benedykta XVI.

Papież Franciszek będzie przewodniczył pogrzebowi Benedykta XVI w czwartek, 5 stycznia, o godzinie 9:30 (czasu rzymskiego) na Placu św. Piotra.

Oto zapowiedź czytań i modlitw, które będą odmawiane podczas pogrzebu Benedykta XVI:
(...)
https://www.catholicnewsagency.com/news/253231/here-are-the-prayers-that-will-be-offered-at-benedict-xvi-s-funeral-mass



Stolica Apostolska zaprezentowała tekst liturgii pogrzebowej śp. Benedykta XVI.

https://www.vatican.va/news_services/liturgy/libretti/2023/20230105-libretto-esequie-sepoltura_pont-emerito.pdf
Teresa
PostWysłany: Pon 22:42, 02 Sty 2023   Temat postu:

Benedykt XVI zostanie pochowany w pierwszym grobie papieża Jana Pawła II

Image

Papież Benedykt XVI odwiedza grób zmarłego papieża Jana Pawła II w grocie pod Bazyliką św. Piotra po spotkaniu z młodymi katolikami w ramach przygotowań do XXI Światowego Dnia Młodzieży w Watykanie 6 kwietnia 2006 r.

Benedykt XVI zostanie pochowany w krypcie watykańskiej w tym samym miejscu, w którym przed beatyfikacją został pochowany papież Jan Paweł II.

Rzecznik Watykanu Matteo Bruni potwierdził dziennikarzom miejsce pochówku Benedykta 2 stycznia, pierwszego dnia po przeniesieniu ciała emerytowanego papieża do Bazyliki św. Piotra.

Trumna Benedykta XVI zostanie przeniesiona do krypty pod centralną częścią Bazyliki św. Piotra w celu pochówku po mszy pogrzebowej 5 stycznia.

Grób św. Jana Pawła II znajdował się w krypcie od dnia pogrzebu 8 kwietnia 2005 r. do 29 kwietnia 2011 r., kiedy to na kilka dni przed uroczystością beatyfikacyjną przeniesiono jego trumnę do górnej części Bazyliki św. Piotra.

Św. Jan XXIII również został wcześniej pochowany w tym samym miejscu, które znajduje się mniej niż 100 stóp od grobu św. Piotra Apostoła, pierwszego papieża Kościoła katolickiego.

https://www.catholicnewsagency.com/news/253220/benedict-xvi-to-be-buried-in-first-tomb-of-pope-john-paul-ii
Teresa
PostWysłany: Pon 22:36, 02 Sty 2023   Temat postu:

Image

WIDEO | Doczesne szczątki papieża emeryta Benedykta XVI zostały przeniesione wczesnym rankiem w poniedziałek do Bazyliki św. Piotra, gdzie zmarły papież spoczywa do 4 stycznia. Tysiące osób wchodzą do bazyliki watykańskiej, aby modlić się i oddać cześć Benedykcie XVI.

https://twitter.com/EWTNews/status/1609850713315606528
Teresa
PostWysłany: Pon 22:33, 02 Sty 2023   Temat postu:

Image

Abp Georg Gänswein żegna się z papieżem Benedyktem

https://www.vaticannews.va/pl/watykan/news/2023-01/abp-ganswein-o-benedykcie-xvi.html
Teresa
PostWysłany: Pon 22:32, 02 Sty 2023   Temat postu:

Ciało papieża emeryta Benedykta XVI zostało przeniesione do Bazyliki św. Piotra.

Image

Przeniesienie ciała z kaplicy klasztoru „Mater Ecclesiae”, w którym w najbliższą sobotę w wieku 95 lat zmarł papież emeryt, odbyło się o godz. 7:00, przybywając do Bazyliki o godzinie 07:15.

„Krótkim” obrzędom przewodniczył kardynał Mauro Gambetti, archiprezbiter Bazyliki św. Piotra, po czym zakończono przygotowania do przybycia wiernych, które rozpoczęły się o godzinie 9:00.

Kolejka biegnie teraz wokół kolumnady Placu św. Piotra, a setki ludzi czekają, by złożyć hołd Benedykcie XVI.

Filmik z przeniesienia ciała:

https://www.youtube.com/watch?v=TpdNlWaTovs&t=154s&ab_channel=Ag%C3%AAnciaEcclesia

... zdjęcia na poniższej stronie:

https://agencia.ecclesia.pt/portal/bento-xvi-basilica-de-sao-pedro-recebe-fieis-para-ultimo-adeus-c-fotos/


Image Image
Image Image
Teresa
PostWysłany: Nie 18:26, 01 Sty 2023   Temat postu:

Ciało Benedykta XVI spoczywające w kaplicy klasztoru Mater Ecclesiae.
>>Wieczny odpoczynek racz mu dać, Panie, a światłość wiekuista niechaj mu świeci. Niech jego dusza i dusze wszystkich wiernych zmarłych, dzięki miłosierdziu Boga, spoczywają w pokoju.<< fot. Vatican Media


Rozpoczęły się modlitwy przy ciele Benedykta XVI

Image

Image

https://www.ekai.pl/rozpoczely-sie-modlitwy-przy-ciele-benedykta-xvi/

Wystawienie ciała papieża emeryta Benedykta XVI

https://www.youtube.com/watch?v=dXupBwfRLFg&ab_channel=VaticanNews
Teresa
PostWysłany: Nie 18:17, 01 Sty 2023   Temat postu:

Abp Gänswein: przed śmiercią Benedykt XVI prosił o modlitwę

Image

Przed śmiercią Benedykt XVI prosił o modlitwę w swojej intencji. Ujawnił to jego sekretarz abp Georg Gänswein.

„Papież senior powiedział do mnie i do wszystkich, którzy towarzyszyli mu w ostatnich godzinach: «Proszę, módlcie się za mnie!». Chciałbym przekazać tę prośbę papieża seniora wszystkim, których poruszyła jego śmierć” – te słowa sekretarza Benedykta XVI przekazał na Twitterze Edward Pentin, rzymski korespondent amerykańskiego dwutygodnika „National Catholic Register”.

Według tego samego źródła abp Gänswein wyznał, że dla niego śmierć Benedykta XVI jest wielką stratą osobistą. „Jestem głęboko wdzięczny, a jednocześnie bardzo smutny” – dodał niemiecki hierarcha.

https://www.ekai.pl/abp-ganswein-przed-smiercia-benedykt-xvi-prosil-o-modlitwe/



WYWIAD | Abp. Georg Gänswein o życiu i dziedzictwie Benedykta XVI. Specjalnie dla EWTN.

https://www.youtube.com/watch?v=MtqKwGykTzE&ab_channel=EWTNPolska
Teresa
PostWysłany: Nie 17:49, 01 Sty 2023   Temat postu:

Biuro Prasowe Stolicy Apostolskiej opublikowało testament duchowy zmarłego papieża Benedykta XVI. Apeluje on do wszystkich powierzonych jego posłudze: Trwajcie mocno w wierze!

Watykan: opublikowano testament duchowy Benedykta XVI

Image

29 sierpnia 2006 r.

Mój duchowy testament.


Jeśli o tak późnej porze mojego życia spoglądam wstecz na dziesiątki lat, które przeżyłem, to najpierw widzę, jak wiele mam powodów do dziękczynienia. Przede wszystkim dziękuję samemu Bogu, dawcy każdego dobrego daru, który dał mi życie i prowadził mnie przez różne chwile zamętu; zawsze podnosił mnie, gdy zaczynałem się potykać i zawsze na nowo dawał mi światło swego oblicza. Z perspektywy czasu widzę i rozumiem, że nawet ciemne i męczące odcinki tej podróży były dla mojego zbawienia i że to w nich On mnie dobrze prowadził.

Dziękuję moim rodzicom, którzy dali mi życie w trudnym czasie i którzy kosztem wielkich wyrzeczeń, swoją miłością przygotowali dla mnie wspaniały dom, który jak jasne światło rozświetla wszystkie moje dni do dziś. Jasna wiara mojego ojca nauczyła nas, dzieci, wierzyć i jako drogowskaz stała zawsze mocno pośród wszystkich moich osiągnięć naukowych; głębokie oddanie i wielka dobroć mojej matki są dziedzictwem, za które nie mogę jej wystarczająco podziękować. Moja siostra przez dziesiątki lat pomagała mi bezinteresownie i z czułą troską; mój brat jasnością swoich sądów, energicznym postanowieniem i pogodą ducha zawsze torował mi drogę; bez tego ciągłego poprzedzania i towarzyszenia mi nie mógłbym znaleźć właściwej drogi.

Z serca dziękuję Bogu za wielu przyjaciół, mężczyzn i kobiet, których zawsze stawiał u mojego boku; za współpracowników na wszystkich etapach mojej drogi; za nauczycieli i uczniów, których mi dał. Z wdzięcznością powierzam je wszystkie Jego dobroci. I chciałbym podziękować Panu za mój piękny dom u bawarskiego podnóża Alp, w którym zawsze mogłem dostrzec blask samego Stwórcy. Dziękuję mieszkańcom mojej ojczyzny, bo w nich na nowo doświadczyłem piękna wiary. Modlę się, aby nasza ziemia pozostała ziemią wiary i błagam was, drodzy rodacy: nie dajcie się odwrócić od wiary. I wreszcie dziękuję Bogu za całe piękno, którego mogłem doświadczyć na wszystkich etapach mojej podróży, ale szczególnie w Rzymie i we Włoszech, które stały się moją drugą ojczyzną.

Wszystkich, których w jakiś sposób skrzywdziłem, proszę o wybaczenie z całego serca.

To, co powiedziałem wcześniej do moich rodaków, mówię teraz do wszystkich w Kościele powierzonych mojej służbie: Trwajcie mocno w wierze! Nie dajcie się zmylić! Często wydaje się, że nauka – z jednej strony nauki przyrodnicze, a z drugiej badania historyczne (zwłaszcza egzegeza Pisma Świętego) – są w stanie zaoferować niepodważalne wyniki sprzeczne z wiarą katolicką. Byłem świadkiem przemian nauk przyrodniczych i mogłem zobaczyć, jak przeciwnie, zniknęły pozorne pewniki przeciw wierze, okazując się nie nauką, lecz interpretacjami filozoficznymi tylko pozornie odnoszącymi się do nauki; tak jak wiara, oczywiście w dialogu z naukami przyrodniczymi, uczyła się lepiej rozumieć granice zakresu swoich twierdzeń, a tym samym swoją rzeczywistą naturę. Od 60 lat towarzyszę drodze teologii, zwłaszcza biblistyki, i widziałem, jak wraz ze zmieniającymi się pokoleniami upadają pozornie niewzruszone tezy, które okazywały się jedynie hipotezami: pokolenie liberałów (Harnack, Jülicher itd.), pokolenie egzystencjalistów (Bultmann itd.), pokolenie marksistów. Widziałem i widzę, jak z plątaniny hipotez wyłonił się i na nowo wyłania rozum wiary. Jezus Chrystus jest naprawdę Drogą, Prawdą i Życiem – a Kościół, przy wszystkich swoich niedoskonałościach, jest naprawdę Jego Ciałem.

Na koniec pokornie proszę: módlcie się za mnie, aby Pan, mimo wszystkich moich grzechów i niedoskonałości, przyjął mnie do wiecznego mieszkania. Do wszystkich powierzonych mi osób moje modlitwy płyną z całego serca, dzień po dniu.

Benedictus PP XVI

https://ewtn.pl/aktualnosci/testament-duchowy-benedykta-xvi/
Teresa
PostWysłany: Nie 17:41, 01 Sty 2023   Temat postu:

Watykan: pogrzeb Benedykta XVI - 5 stycznia

Image

Msza św. pogrzebowa Benedykta XVI odbędzie się 5 stycznia na Placu św. Piotra, a przewodniczyć jej będzie papież Franciszek. Informację tę przekazał dyrektor watykańskiego Biura Prasowego Matteo Bruni.

Watykańskie biuro prasowe poinformowało przed południem, że śmierć nastąpiła o godzinie 9:34 w klasztoru Mater Ecclesiae, którą 95-letni papież senior wybrał na swoją siedzibę po zrzeczeniu się posługi Piotrowej w 2013 roku.

„Ze smutkiem informuję, że papież senior, Benedykt XVI, zmarł dziś o godz. 9:34 w klasztorze Mater Ecclesiae w Watykanie. Dalsze informacje pojawią się tak szybko, jak to możliwe” – czytamy w wydanej rano nocie dyrektora watykańskiego biura prasowego. Bruni poinformował również, że „od rana w poniedziałek 2 stycznia 2023 roku ciało papieża seniora będzie wystawione w Bazylice św. Piotra w Watykanie, aby wierni mogli go pożegnać”.

Na briefingu w watykańskim biurze prasowym Bruni poinformował dziennikarzy w różnych językach, że w czwartek 5 stycznia o godz. 9.30 na placu św. Piotra odbędzie się pogrzeb, któremu będzie przewodniczył Ojciec Święty. Papież senior prosił, aby wszystko było naznaczone prostotą (tak jak żył). Poinformował też, że Benedykt przyjął namaszczenie chorych w ubiegłą środę na zakończenie Mszy św. w klasztorze i w obecności członkiń Memores Domini, które od lat codziennie mu pomagały.

W ostatnich dniach stan zdrowia papieża seniora pogorszył się z powodu postępującego wieku, o czym informowało Biuro Prasowe, aktualizując informacje.

Sam papież Franciszek publicznie podzielił się wiadomością o pogarszającym się stanie zdrowia swojego poprzednika pod koniec ostatniej w tym roku audiencji ogólnej, 28 grudnia, kiedy to poprosił o modlitwę w intencji papieża seniora, „bardzo chorego”, aby Pan go pocieszył i wspierał „w tym świadectwie miłości do Kościoła aż do końca”. Na wszystkich kontynentach natychmiast podjęto modlitwy w intencji papieża seniora a także składano wyrazy solidarności i bliskości także ze świata pozakościelnego.

https://www.ekai.pl/kiedy-pogrzeb-benedykta-xvi/

Powered by phpBB © 2001,2002 phpBB Group