Monastycyzm - co to jest tak ogólnie.

Monastycyzm - co to jest tak ogólnie.

Monastycyzm jest wyrazem afirmacji ducha nad materią, duszy nad ciałem, tego co niewidzialne nad tym co widzialne. Monastycyzm chrześcijański jest drogą do zjednoczenia z Chrystusem i osiągnięcia zbawienia. Jest jedną z dróg. Słowo "mnich" wywodzi się z greckiego "monachos", a ten wyraz z kolei ma swe źródło w słowie "monos" - sam, samotny.

Mnich jest ewangelicznym poszukiwaczem pięknych pereł, który, znalazłszy jedną drogocenną perłę, sprzedał wszystko, co miał, i kupił ją. Jego życie jest świadectwem, że królestwo niebieskie istnieje naprawdę i dla niego warto poświęcić wszystko.

Ruch monastyczny towarzyszy Kościołowi od samych początków jego istnienia. Przybrał on na sile w czasach, gdy Kościół, uzyskawszy wolność w cesarstwie rzymskim po edykcie mediolańskim w 313 roku, wyszedł z podziemia i zaczął wchodzić w struktury życia publicznego i państwowego. Wiele mężczyzn i kobiet w poszukiwaniu zjednoczenia z Bogiem wybierało drogę radykalnego odejścia od świata. Ruch monastyczny przybierał różne formy. Jego głównymi ośrodkami był początkowo Górny Egipt, Syria, Palestyna, Azja Mniejsza, północna Afryka, a od V wieku południowa Galia i Jura.

W monastycyzmie istniały od początku dwie różne formy życia - cenobicka i eremicka. Cenobici (łac. coenobium - klasztor, od greckiego koinó-bios - wspólne życie) mieszkali we wspólnotach, które dały początek klasztorom, zaś eremici (od greckiego eremia - pustynia, eremos - pusty, bezludny) żyli w pojedynkę, tworząc niekiedy większe skupiska eremitoriów.

Twórcą zachodnioeuropejskiego monastycyzmu jest św. Benedykt z Nursji, którego papież Paweł VI ogłosił patronem Europy. Dokonał on twórczej syntezy różnych tradycji wschodnich i zachodnich. Jego Reguła jest jedną z najważniejszych ksiąg w historii naszego kontynentu. Wprowadzona przez św. Benedykta zasada stabilitas loci (stałości miejsca) uchroniła mnichów przed rozproszeniem, tworząc w zalanej przez barbarzyńców Europie trwałe ośrodki klasztorne, które nie tylko promieniowały duchem Ewangelii, ale także ocaliły w swych murach dziedzictwo myśli antycznej.

Benedyktyni stali się nauczycielami i wychowawcami młodych ludów, które ustabilizowawszy się po okresie burzliwej wędrówki i zaczynały formułować podstawy cywilizacji średniowiecznej. Uczyli harmonii modlitwy i pracy - ora et labora. Pośród wojny głosili pokój, pośród dziejowych burz - nadzieję. Nieśli zrozumienie dla wspólnoty i szacunek dla autorytetu.

Z opracowania ks. prof. Michał Janocha UKSW