Komunia "z zapasu"

Komunia "z zapasu"

W Polsce powszechnie udziela się wiernym komunii św. z tabernakulum, a nie z hostii konsekrowanych w czasie Mszy św. Przeczytałam Konstytucję o Liturgii świętej “Sacrosanctum Concilium", w której czarno na białym stoi:

“KL 55. Zaleca się usilnie ów doskonalszy sposób uczestniczenia we Mszy św., który polega na tym, że po komunii kapłana wierni przyjmują Ciało Pańskie z tej samej ofiary".

Nie oczekuję, że w każdym kościele będzie tak, jak u św. Marcina w Warszawie, gdzie przed Eucharystią wierni sami przekładają komunikanty na patenę. To trudny do zrealizowania ideał. Częstsze są przypadki odwrotne: celebrans Z ZAŁOŻENIA konsekruje TYLKO hostię dla siebie, a wiernym udziela Ciała Pańskiego “z zapasu". Sprzeciwia się to jednak symbolice komunii, w której chodzi o włączenie się w sprawowaną, w konkretnym miejscu i czasie, ofiarę!

W pewnym warszawskim kościele, po komunii celebransa, cała wspólnota powstaje, asystując mu w ten sposób w przejściu do umieszczonego na ścianie bocznej tabernakulum, z którego wydobywa on dopiero puszkę i wraca z nią do prezbiterium. To, co najważniejsze i najwspanialsze w komunii, czyli spotkanie z Chrystusem, oczywiście pozostaje. Może warto jednak uwrażliwiać się też na szczegóły, jak ten opisany. Dlaczego nikt o tym nie mówi? Wszyscy się przyzwyczaili, bo tak jest wygodniej?

WANDA RAK, studentka teologii na PWT Bobolanum w Warszawie

Praktyka udzielania komunii z tabernakulum, a nie z konsekrowanych podczas Mszy darów, zaczęła się rozpowszechniać w Kościele zachodnim od XI w. Przyczyną była niska frekwencja przyjmujących komunię podczas Mszy. Papież Benedykt XIV, w encyklice “Ceriores effecti" z 1742 r., opowiedział się za przyjmowaniem komunii z darów aktualnie sprawowanych, dopuszczając też udzielanie jej z darów konsekrowanych wcześniej.

Podobne stanowisko zajął Pius XII w encyklice “Mediator Dei" z 1947 r., co potwierdził Sobór Watykański II we wspomnianej Konstytucji o Liturgii. O tym zaleceniu przypomniał również II Polski Synod Plenarny, obradujący w latach 1991-98, w dokumencie “Liturgia Kościoła po Soborze Watykańskim II": “Zaleca się, aby wiernym udzielano Komunii św. z Hostii konsekrowanych podczas tej Mszy św., w której uczestniczą, gdyż wtedy Komunia ukazuje się wyraźniej jako udział w aktualnie składanej ofierze" (nr 27).

W katolickich Kościołach wschodnich udzielanie komunii z tabernakulum podczas sprawowania Eucharystii jest wręcz nie do pomyślenia: kapłan musi tak przygotować dary, aby wystarczyło dla wszystkich chcących je przyjąć. Bywa, że katolicy Kościołów wschodnich gorszą się inną praktyką Kościoła zachodniego w tej mierze. Z punktu widzenia teologii wschodniej, w Kościele łacińskim świeccy słuchają Mszy (tak jak to określano przed Vaticanum II), a następnie udziela się im komunii, która nie jest już jednak integralnym obrzędem w ramach sprawowanej Eucharystii. Takiej komunii można udzielić też poza Mszą.

Udzielanie komunii z tabernakulum domyślnie zakłada, że Modlitwa Eucharystyczna odmawiana przez kapłana jest prywatną modlitwą kleru. Bo przecież tylko duchowni przyjmują komunię z darów wówczas konsekrowanych.

Jakie znaczenie mają więc dialogi celebransa i wiernych podczas Eucharystii, jeśli ci ostatni nie spożywają darów z tej ofiary, a jedynie oglądają Hostię i kielich podczas Podniesienia? Przeciwnicy zmian mówią, że inna praktyka PODWAŻA obecność Najświętszego Sakramentu w tabernakulum albo, że jest to trudne do wykonania. Może jednak warto byłoby konsekrować komunię na Mszy przynajmniej dla tych wiernych, którzy wtedy właśnie ją przyjmą? Należałoby też przygotować wiernych, np. ucząc, by przy wchodzeniu do kościoła przekładali komunikant do puszki lub na patenę. Może nie wszyscy zastosują się do tego, ale dzięki temu komunia z tabernakulum stałaby się wyjątkiem od reguły.

O. MAREK BLAZA SJ

[link widoczny dla zalogowanych]