Papież dopuszcza kobiety do posługi lektoratu i akolitatu

Papież Franciszek zmienił zapisy Kodeksu Prawa Kanonicznego, czyniąc instytucjonalnym to, co już miało miejsce w praktyce: dostęp świeckich kobiet do służby Słowa i ołtarza, w formie lektoratu i akolitatu. Swą decyzję Papież wyjaśnił w liście do prefekta Kongregacji Nauki Wiary, kard. Luisa Ladarii.

Papież Franciszek ustalił, że posługi lektoratu i akolitatu będą odtąd otwarte również dla kobiet, w ustalonej i zinstytucjonalizowanej formie ze specjalnym mandatem.

Fakt, że kobiety czytają Słowo Boże podczas celebracji liturgicznych oraz pełnią posługę przy ołtarzu jako ministrantki lub szafarki Eucharystii nie stanowi szczególnej nowości: w wielu wspólnotach na całym świecie stało się to praktyką autoryzowaną przez biskupów. Do tej pory jednak wszystko odbywało się bez konkretnego i właściwego mandatu instytucjonalnego, na zasadzie odstępstwa od tego, co zostało ustalone przez św. Pawła VI, który w 1972 r. postanowił, że dostęp do tych posług będzie zastrzeżony tylko dla mężczyzn. Teraz Papież Franciszek, również w duchu rozeznania podjętego podczas ostatnich Synodów Biskupów, zdecydował o uczynieniu tej kobiecej obecności przy ołtarzu instytucjonalną.

Poprzez motu proprio „Spiritus Domini”, które zmienia paragraf pierwszy kanonu 230 Kodeksu Prawa Kanonicznego, Papież ustala, że kobiety mają dostęp do tych posług i że są one udzielane poprzez akt liturgiczny. Franciszek precyzuje, że chciał przyjąć zalecenia, które pojawiły się podczas różnych zgromadzeń synodalnych, pisząc, że „w ostatnich latach dokonał się rozwój doktrynalny, który uwydatnił, iż niektóre posługi ustanowione przez Kościół mają jako podstawę bycie ochrzczonym oraz udział w królewskim kapłaństwie otrzymanym w sakramencie chrztu”. Dlatego Papież zaprasza wszystkich do uznania, że są to posługi przeznaczone dla świeckich „zasadniczo różniące się od posługi święceń, które są przyjmowane poprzez właściwy sakrament”.

Do motu proprio dołączony jest list skierowany do prefekta Kongregacji Nauki Wiary, kard. Luisa Ladarii, w którym Franciszek wyjaśnia teologiczne powody swojej decyzji, wiążąc je z odnową dokonaną przez Sobór Watykański II oraz z pilną potrzebą „ponownego odkrycia współodpowiedzialności wszystkich ochrzczonych w Kościele, a w szczególności misji świeckich”.

Papież przypomina też słowa św. Jana Pawła II, że „w odniesieniu do posług związanych ze święceniami, Kościół w żaden sposób nie posiada mandatu udzielania kobietom święceń kapłańskich”. Franciszek dodaje jednak, że „w odniesieniu do posług możliwe jest, a dziś wydaje się wręcz stosowne, przezwyciężenie tego zastrzeżenia”.

[link widoczny dla zalogowanych]

List apostolski w formie Motu Proprio „Spiritus Domini” Papieża Franciszka w sprawie zmiany kan. 230 § 1 Kodeksu Prawa Kanonicznego o przystąpieniu kobiet do posługi Lektoratu i Akolity, 11.01.2021
(...)
[link widoczny dla zalogowanych]

Poniżej treść tego dokumentu „Spiritus Domini” w tłumaczeniu na język polski:
(...)
[link widoczny dla zalogowanych]

Cytat:

Do tej pory jednak wszystko odbywało się bez konkretnego i właściwego mandatu instytucjonalnego, na zasadzie odstępstwa od tego, co zostało ustalone przez św. Pawła VI, który w 1972 r. postanowił, że dostęp do tych posług będzie zastrzeżony tylko dla mężczyzn.

To co było do tej pory samowolką i nadużyciem, teraz Franciszek zalegalizował Rolling Eyes

Dopiero powołania do kapłaństwa "wzrosną". Posługi chłopców przyczyniają się do budzenia powołań kapłańskich. Pozostaje tylko modlitwa i trzymanie się tradycyjnego nauczania Kościoła. Po coś chyba wielu świętych, św. Tomasz z Akwinu, oraz ojcowie synodalni ze starożytności i średniowiecza oraz nam współcześni wydawali stosowne pisma, w których potępiali praktykę dopuszczania kobiet do lektoratu i akolitatu...

Jan Paweł II:

18. Różne są, jak wiadomo, funkcje, jakie kobieta może spełniać w zgromadzeniu liturgicznym, wśród nich czytanie Słowa Bożego i intencji Modlitwy wiernych. Kobiety nie mogą jednak być dopuszczone do pełnienia funkcji "akolitów" (ministrantów)(27).

przypis 27 --> Liturgicae instaurationes, nr. 7.

[link widoczny dla zalogowanych]

LITURGICA INSTAURATIONES nr. 7.

7. Według przepisów liturgicznych w Kościele przekazywanych, zabrania się kobietom (dziewczęta, zamężne, zakonnice) posługiwać kapłanowi przy ołtarzu tak w kościołach, jak w domach, konwentach, kolegiach, instytutach żeńskich.
Wolno zaś kobietom stosownie do przepisów w tych sprawach wydanych:
a) czytać lekcje, z wyjątkiem Ewangelii. Czynność tę mają sprawować przy użyciu dzisiejszych przyrządów technicznych, by dobrze były słyszane przez wszystkich. Konferencje Biskupie mogą dokładniej określić odpowiednie miejsce, z którego słowo Boże podczas nabożeństw mają czytać;
b) wygłaszać intencje modlitwy powszechnej;
c) kierować śpiewem i grać na organach, albo na innych instrumentach, dopuszczonych do kultu, podczas zgromadzeń liturgicznych;
d) wskazówki (czyli didascalia) czytać. Mają one pomagać wiernym do lepszego zrozumienia obrzędów;
e) pewne czynności w służbie zebranych wiernych spełniać, jakie w niektórych krajach są powierzone kobietom np.: wiernych przy drzwiach kościoła przyjmować i wyznaczać im odpowiednie miejsca, utrzymywać wśród wiernych porządek podczas procesji, albo zbierać ofiary w kościele 29.

[link widoczny dla zalogowanych]

Cytat:

Do tej pory jednak wszystko odbywało się bez konkretnego i właściwego mandatu instytucjonalnego, na zasadzie odstępstwa od tego, co zostało ustalone przez św. Pawła VI, który w 1972 r. postanowił, że dostęp do tych posług będzie zastrzeżony tylko dla mężczyzn.

Poniżej ten dokument:

PAWEŁ VI
LIST "MOTU PROPRIO" - MINISTERIA QUAEDAM

15 sierpnia, w uroczystość Wniebowzięcia Najśw. Maryi Panny, 1972 roku.

(...)

VII. Urząd lektora i akolity według czcigodnej tradycji Kościoła jest zastrzeżony mężczyznom.

[link widoczny dla zalogowanych]

VII. Zgodnie z czcigodną tradycją Kościoła instytucja lektora i akolity jest zarezerwowana dla mężczyzn.

[link widoczny dla zalogowanych]

Patrząc na powyższe, to z jaką to teraz zgodne tradycją? Zacytowałam Pawła VI, Jana Pawła II, nie szukałam jeszcze Benedykta XVI, ale z tego co się orientuję, to on też zdania w tym temacie nie zmienił.

Pytanie i konkretna odpowiedź bp Schneidera odnoście dziewcząt, kobiet gdy był w Polsce w 2015 roku:

https://youtu.be/UJrKrXMN0G8?list=PLy509izIQqbGmifpCVJDh0SLnGyFV-DEC&t=349

Dla KAI wypowiada się w tym temacie bp Adam Bałabuch, przewodniczący Komisji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów KEP.

Komisja Liturgiczna KEP zajmie się sprawą dopuszczenia kobiet do akolitatu i lektoratu

“Wypracowane normy muszą być zaakceptowane przez całą Konferencję Episkopatu Polski. Każda zaś zmiana w tekstach liturgicznych wymaga potwierdzenia ze strony Stolicy Apostolskiej. Nasza Komisja Liturgiczna zajmie się sprawą w najbliższym możliwym czasie” – wyjaśnia w rozmowie z KAI bp Adam Bałabuch, przewodniczący Komisji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów KEP.

– Udostępnienie posługi lektoratu i akolitatu dla kobiet to sprawa bardzo świeża, dlatego z pewnością potrzebny będzie czas, aby zarówno Konferencje Episkopatów poczyniły odpowiednie dostosowania nie tylko w tekstach liturgicznych (na pewno nie przed zmianami, które wprowadzi Kongregacja ds. Kultu Bożego), ale także w programach formacyjnych i duszpasterskich – mówi w rozmowie z KAI bp Adam Bałabuch.

Hierarcha wskazuje, że Papież Franciszek w Motu Proprio “Spiritus Domini” napisał, iż warunkiem przyjęcia zarówno mężczyzn jak i kobiet do posługi lektoratu i akolitatu są wiek i przymioty ustalone zarządzeniem Konferencji Episkopatu. “W liście do Kard. Ladarii papież określił, że zadaniem Konferencji Episkopatów będzie ustalenie odpowiednich kryteriów dla rozeznawania i przygotowania kandydatów i kandydatek do posług lektoratu lub akolitatu. Biskupi muszą więc rozeznać, jakie warunki i moment będą odpowiednie dla wprowadzenia posługi lektoratu i akolitatu dla kobiet. Niemniej zapewne taka możliwość zostanie zgodnie z wolą Ojca Świętego wprowadzona” – zaznaczył bp Bałabuch.

– Nie działa to tak, że od razu po ogłoszeniu Motu Proprio posługi lektoratu i akolitatu teraz automatycznie z dnia na dzień będą udzielane kobietom. Przypomnijmy, że w Polsce na razie tylko w kilku diecezjach takie posługi są udzielane w ogóle i dzieje się to po długim przygotowaniu i dokładnej ocenie kandydatów. Niewielka popularność tych posług nie wynika z opieszałości w reformach kościelnych, ale jest to uzależnione także od stanu świadomości eklezjalnej ogółu wiernych, co w naszym kraju ma swoje konkretne ukształtowanie. Lektor i akolita to osoby charakteryzujące się nie tylko odpowiedzialnością za Kościół lokalny, ale także takimi cechami charakteru, które czynią z nich liderów we wspólnotach, osoby na których pasterze mogą polegać, i którym mogą powierzać odpowiedzialne funkcje (nie tylko służenie do Mszy, ale prowadzenie grup, współpracę w ewangelizacji) – wyjaśnia przewodniczący Komisji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów KEP.

Bp Bałabuch podkreśla, że stosowne normy i przepisy wypracowane zostaną na poziomie Konferencji Episkopatu Polski. “Najpierw zapewne tym tematem zajmie się Komisja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów KEP, potem jeszcze wypracowane normy muszą być zaakceptowane przez całą Konferencję Episkopatu Polski. Każda zaś zmiana w tekstach liturgicznych wymaga potwierdzenia ze strony Stolicy Apostolskiej. Nasza Komisja Liturgiczna zajmie się sprawą w najbliższym możliwym czasie” – zapewnia hierarcha.

[link widoczny dla zalogowanych]

[link widoczny dla zalogowanych]

Wchodzi w życie dekret dotyczący stałego lektoratu i akolitatu udzielanego także kobietom

12 grudnia 2021 r. wchodzi w życie dekret ogólny Konferencji Episkopatu Polski dotyczący wieku oraz przymiotów kandydatów i kandydatek do stałego lektoratu i akolitatu.

„Dekret ogólny Konferencji Episkopatu Polski w sprawie wieku i przymiotów kandydatów do posługi stałego lektoratu i akolitatu, nie będących kandydatami do święceń” został wydany przez Konferencję Episkopatu Polski 11 czerwca 2021 r., a jego promulgacja i wejście w życie zgodnie z wymogami prawa kościelnego dokonuje się po dokonaniu sprawdzenia przez Stolicę Apostolską (recognitio). Dekret recognitionis został wydany przez Kongregację ds. Biskupów w dniu 13 października 2021 r. Promulgacja dokumentu decyzją Przewodniczącego KEP nastąpiła w dniu dzisiejszym (3 grudnia 2021 r.), a jego wejście w życie ogłoszono na dzień 12 grudnia 2021 r. (3. niedziela adwentu – „Gaudete”). Z dniem wejścia w życie dekret ogólny będzie obowiązywał we wszystkich diecezjach Polski.

Ogłoszony dokument jest zgodny z wytycznymi Listu Apostolskiego w formie Motu Proprio „Spiritus Domini” Ojca Świętego Franciszka o zmianie kanonu 230 § 1 Kodeksu Prawa Kanonicznego na temat dopuszczenia osób płci żeńskiej do urzędowej posługi lektoratu i akolitatu.

Obecne brzmienie kanonu 230 § 1 KPK

Po zmianach wprowadzonych przez Papieża Franciszka, kan. 230 § 1 KPK, otwierający drogę do posług lektoratu i akolitatu dla kobiet, brzmi następująco:

Kan. 230 – § 1. Świeccy, posiadający wiek i przymioty ustalone dekretem konferencji biskupów, mogą być na stałe przyjęci, przepisanym obrzędem liturgicznym, do posługi lektora i akolity; otrzymanie tych posług nie daje im jednak prawa do utrzymania czy wynagrodzenia ze strony Kościoła.

Wymagany wiek oraz przymioty kandydatów i kandydatek

Zgodnie z treścią dekretu ogólnego, w Polsce biskupi będą mogli udzielać posług stałego lektoratu i akolitatu kandydatom i kandydatkom, którzy ukończyli dwudziesty piąty rok życia. Wymaga się od kandydatów i kandydatek, aby odznaczali się wzorowym życiem moralnym, apostolskim oddaniem, bezinteresownością, szczerą pobożnością i gorliwym życiem sakramentalnym, szczególnym umiłowaniem Pisma Świętego i Eucharystii oraz duchem posłuszeństwa Kościołowi. Muszą oni posiadać także odpowiednie przymioty intelektualne, wystarczającą wiedzę o tej posłudze w Kościele, wyróżniać się solidnością w pracy oraz umiejętnością współpracy z innymi. Winni cieszyć się dobrą opinią i być akceptowani przez wiernych wspólnoty, do której należą i w której będą wypełniać powierzone im zadania. Do pełnienia swych zadań powinni być przygotowani przez odpowiednią formację.

Zgodnie z Listem Ojca Świętego Franciszka z dnia 10 stycznia 2021 r. do Prefekta Kongregacji Nauki Wiary na temat dopuszczenia kobiet do posług lektoratu i akolitatu, Kongregacja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów ma wydać odpowiednio zmodyfikowane łacińskie wydanie Obrzędów ustanowienia lektorów i akolitów, które pozwoli przygotować wersję polską.

[link widoczny dla zalogowanych]

[link widoczny dla zalogowanych]