Papież ustanowił świecką posługę katechety

Na mocy Listu apostolskiego w formie Motu proprio Antiquum ministerium Ojciec Święty ustanowił w całym Kościele posługę katechety. Będą ją pełniły osoby świeckie o głębokiej wierze i ludzkiej dojrzałości, według potrzeb duszpasterskich rozeznanych przez ordynariusza miejsca, wykonując ją w sposób świecki, zgodnie z naturą tej posługi.

Treść listu apostolskiego papieża Franciszka publikujemy TUTAJ.
(...)
[link widoczny dla zalogowanych]

Papież zaznacza, że posługa katechety sięga początków Kościoła. „Spojrzenie na życie pierwszych wspólnot chrześcijańskich, które zaangażowały się w głoszenie i rozwój Ewangelii, również dziś ponagla Kościół do rozeznania, jakie mogą być nowe wyrazy trwania w wierności Słowu Pana, by umożliwić dotarcie Jego Ewangelii do każdego stworzenia” – pisze Franciszek.

Ojciec Święty przypomina liczącą dwa tysiące lat historię ewangelizacji, w tym zgromadzenia zakonne poświęcające się całkowicie katechezie. „Również w naszych czasach, wielu zdolnych i wytrwałych katechetów stoi na czele wspólnot w różnych regionach i wypełnia niezastąpioną misję przekazywania i pogłębiania wiary. Długi orszak katechetów błogosławionych, świętych i męczenników naznaczył misję Kościoła, z którą warto zapoznać się, ponieważ stanowi obfite źródło nie tylko dla katechezy, ale dla całej historii duchowości chrześcijańskiej” – stwierdza papież.

Franciszek przypomina znaczenie, jakie katechezie przypisał Sobór Watykański II a także jego poprzednicy na Stolicy Piotrowej i całego Kościoła w dobie posoborowej. Podkreśla znacznie biskupa jako „pierwszego katechety w swojej diecezji”, działającego we współpracy z kapłanami, rodzicami w formacji chrześcijańskiej dzieci.

Ojciec Święty zaznacza, że „konieczne jest uznanie obecności świeckich, którzy na mocy sakramentu chrztu czują się wezwani do współpracy w służbie katechetycznej”. „Ta obecność staje się jeszcze pilniejsza w naszych czasach z powodu odnowionej świadomości ewangelizacji w świecie współczesnym oraz dlatego, że współczesna kultura globalizacyjna ma znaczny wpływ i domaga się przez to autentycznego spotkania z młodymi pokoleniami, nie zapominając o potrzebie posiadania odpowiedniej metodologii i kreatywnych narzędzi, które umożliwiłyby głoszenie Ewangelii odpowiednio do transformacji misyjnej, jaką powziął Kościół. Wierność przeszłości i odpowiedzialność za teraźniejszość są nieodzownymi warunkami, aby Kościół mógł spełniać swoją misję w świecie” – pisze papież.

Franciszek zachęca biskupów do wspierania poszukiwań osób świeckich pragnących dzielić się entuzjazmem swej wiary o darami otrzymanymi od Ducha Świętego. Ich zadaniem jest bowiem przyczynianie się do przemiany społeczności dzięki „przenikaniu wartości chrześcijańskich do świata społecznego, politycznego i ekonomicznego”.

Ojciec Święty przypomina, że apostolat laikatu posiada bezdyskusyjny walor świecki. Zaznacza, że katecheta jest powołany przede wszystkim do przekazywania wiary, ma być jednocześnie świadkiem wiary, który naucza w imieniu Kościoła. Wskazuje, że ta tożsamość może rozwinąć się w sposób odpowiedni i odpowiedzialny jedynie poprzez modlitwę, studium oraz bezpośredni udział w życiu wspólnoty.

Papież zaznacza, że już Paweł VI przewidywał możliwość ustanowienia innych posług, oprócz lektoratu i akolitatu. Dodaje, że wzrosła świadomość tożsamości oraz misji świeckiego w Kościele. „Otrzymanie posługi świeckiej, takiej jak katecheta, wyciska mocniejszy akcent na zaangażowaniu misyjnym, charakterystycznym dla każdego ochrzczonego, które musi realizować się jednakowoż w pełnej formie świeckiej, bez wpadania w jakikolwiek wyraz klerykalizacji” – przestrzega Franciszek.

Ojciec Święty podkreśla wartość powołaniową posługi katechety, która domaga się należytego rozeznania przez Biskupa i podkreślenia przez ryt ustanowienia. „Posługa ta jest bowiem stałą służbą na rzecz Kościoła lokalnego, według potrzeb duszpasterskich rozeznanych przez Ordynariusza miejsca, ale wykonywaną na sposób świecki, zgodnie z samą naturą tejże posługi. Dobrze jest, aby do ustanowionej posługi katechety byli powoływani mężczyźni i kobiety o głębokiej wierze i dojrzałości ludzkiej, by brali czynny udział w życiu wspólnoty chrześcijańskiej, byli zdolni do przyjmowania innych, do szczodrości i życia w komunii braterskiej, by otrzymywali należną formację biblijną, teologiczną, duszpasterską i pedagogiczną, aby byli uważnymi głosicielami prawdy wiary oraz by mieli już wcześniejsze doświadczenie katechezy. Wymaga się, aby były to osoby wiernie współpracujące z prezbiterami oraz diakonami, dyspozycyjne do wykonywania posługi tam, gdzie jest to konieczne, i inspirowane przez prawdziwy zapał apostolski” – czytamy w papieskim dokumencie. Dlatego Ojciec Święty ustanawia posługę świecką katechety. Zobowiązuje też Kongregację ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów do opublikowania w najbliższym czasie rytu ustanowienia posługi świeckiego katechety.

Franciszek wezwał Konferencje Biskupów do urzeczywistnienia posługi katechety, ustalając konieczny program formacyjny oraz kryteria normatywne wymagane do otrzymania tejże posługi, a także znajdując odpowiednie formy służby, jaką podejmą osoby powołane do jej pełnienia.

[link widoczny dla zalogowanych]

Abp Fisichella: bycie katechetą jest powołaniem w Kościele

Według abp. Rino Fisichelli poprzez List Apostolski „Antiquum ministerium” Franciszek spełnia pragnienie papieża św. Pawła VI wyrażone w adhortacji „Evangelii nuntiandi” z 1975 roku. Wskazuje on w tym dokumencie, że „świeccy mogą czuć się zaproszeni i faktycznie zostać wezwani do współpracy ze swoimi pasterzami na służbę wspólnocie kościelnej, aby zapewnić jej wzrost i żywotność poprzez spełnianie rozmaitych posług”. Ten sam papież wskazywał, że posługa katechety może być szczególnie cenna w dziele tworzenia, ożywiania i wzrostu wspólnoty Kościoła oraz zdolności do gromadzenia wokół niej i oddziaływania na tych, którzy są daleko.

Przewodniczący Papieskiej Rady ds. Nowej Ewangelizacji uważa, że ustanowienie posługi katechety przez Kościół oznacza uznanie, że osoba obdarzona tym charyzmatem spełnia prawdziwą posługę kościelną we wspólnocie. Ustanawiając tę posługę Papież Franciszek pragnie promować i rozwijać formację oraz zaangażowanie świeckich. Ten, kto spełnia tę posługę mówi w imieniu Kościoła i przekazuje jego wiarę. Ta odpowiedzialność nie jest delegowana, ale podejmowana przez każdego w pierwszej osobie. Posługa katechety nie tyle realizuje się w przestrzeni liturgicznej, jak w przypadku lektora czy akolity, ale w przekazywaniu wiary poprzez głoszenie i systematyczne nauczanie.

„Jest rzeczą oczywistą, że nie każdy, kto dzisiaj pełni funkcję katechety lub katechetki, będzie miał dostęp do posługi katechety. Ta posługa jest zarezerwowana dla tych, którzy spełniają pewne wymagania wskazane w Motu proprio. Chodzi przede wszystkim o wymiar powołaniowy, aby służyć Kościołowi tam, gdzie biskup uzna to za najbardziej odpowiednie – podkreślił abp Fisichella. – Posługi nie udziela się dla osobistej gratyfikacji, ale dla służby, którą zamierza się pełnić w Kościele lokalnym i tam, gdzie biskup uzna obecność katechety za konieczną. Nie należy zapominać, że w różnych regionach, gdzie nie ma kapłanów lub ich obecność jest rzadka, to katecheta często przewodniczy wspólnocie i podtrzymuje ją w wierze.“

[link widoczny dla zalogowanych]

Watykan wyjaśnia, jak ustanowić katechetów i kim będą w Kościele

[link widoczny dla zalogowanych]

Papież zatwierdził obrzęd liturgiczny ustanowienia katechetów. Wyjaśniono też, jak rozumieć tę nową posługę. Jest to raczej posługa przeznaczona dla tych, którzy uczestniczą w różnych formach apostolatu. Na wprowadzenie tej nowej posługi trzeba też przygotować wierzących, aby nie postrzegali jej jako substytutu kapłana, lecz posługę świeckich wynikającą z ich chrztu.

Posługę katechety wprowadził Papież 10 maja Motu proprio Antiqum ministerium. Jest ona przeznaczona zarówno dla mężczyzn, jak i kobiet. Kongregacja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów ogłosiła dziś obrzęd ustanowienia katechetów, który będzie obowiązywał od 1 stycznia. Załączono do niego list wyjaśniający jej prefekta, abp. Arthura Roche’a.

Zaznacza on na wstępie, że nie wszyscy, którzy uczą w szkołach katechezy bądź przygotowują do sakramentów powinni zostać ustanowieni katechetami. Jest to posługa stała, którą przyjmuje się tylko raz, choć długość i sposób jej sprawowania powinna być regulowana według wymogów duszpasterskich. Katecheci mają być współodpowiedzialni w Kościele lokalnym za głoszenie i przekaz wiary, pod kierunkiem i we współpracy kapłanów. Szef watykańskiej dykasterii zauważa, że dzisiaj funkcje katechetów różnią się w zależności od regionu. W Kościołach o długiej tradycji zajmują się oni katechezą, w krajach misyjnych uczestniczą w różnych formach duszpasterstwa. Jest to w każdym razie posługa, która wymaga powołania, a zatem i rozeznania ze strony biskupa.

Stolica Apostolska precyzuje, że nie wszyscy, których nazywa się katechetami powinni zostać ustanowieni w tej nowej posłudze. Wymienia się konkretne kategorie osób, które nie miałyby być dopuszczane do posługi. Są to na przykład ci, którzy przygotowują się do diakonatu lub kapłaństwa, zakonnicy i zakonnice, ci, którzy pełnią swą posługę wyłączenie w ramach jakiegoś ruchu kościelnego, oraz nauczyciele religii w szkołach, jeśli nie pełnią też innych funkcji w parafii czy diecezji.

Abp Roche zachęca też do refleksji nad posługą osób, które przygotowują zarówno dzieci, jak i dorosłych do sakramentów inicjacji chrześcijańskiej. Nie wszyscy powinni zostać ustanowieni katechetami. Prefekt watykańskiej kongregacji zastanawia się nawet, czy w tym wypadku bardziej odpowiednia nie byłaby posługa lektora, która również obejmuje zadanie wychowywania w wierze i przygotowania do sakramentów. Zadaniem katechetów ma być natomiast współpraca z kapłanami. Tytułem przykładu wspomina się o przewodzeniu modlitwie wspólnotowej, a w szczególności „niedzielnej liturgii pod nieobecność kapłana czy diakona”, posługa chorym, przewodzenie obrzędom pogrzebowym, formacja innych katechetów, koordynacja inicjatyw duszpasterskich, pomoc ubogim.

Na zakończenie listu prefekt watykańskiej Kongregacji podkreśla, że dookreślenie profilu, posługi i formacji katechetów należy do kompetencji lokalnych konferencji episkopatu. Zadaniem zaś biskupów diecezjalnych jest rozeznawanie powołania do tej posługi, po uprzednim rozważeniu potrzeb wspólnoty i umiejętności kandydatów. Przypomina się zarazem, że katecheci muszą mieć odpowiednie przygotowanie biblijne, teologiczne, duszpasterskie i pedagogiczne, a także odznaczać się ludzką dojrzałością.

[link widoczny dla zalogowanych]